Nowy biznes -

Tekst

Strona główna / Podręcznik elektroniczny / Specyfika nowych przedsięwzięć technologicznych / Tekst

Specyfika nowych przedsięwzięć technologicznych

Tekst

Podobnie, jak w przypadku znaków towarowych, uzyskanie patentu, czyli uzyskanie wyłącznego prawa do wynalazku, podlega ściśle sformalizowanej procedurze. W niniejszym odcinku omówimy w skrócie kluczowe elementy tej procedury.
Zgłoszenia patentowego dokonuje się w Urzędzie Patentowym. Urząd ten przeprowadza badanie zdolności patentowej wynalazku na podstawie porównania wynalazku z aktualnym stanem techniki. Procedura ta trwa zazwyczaj trzy, cztery lata, przy czym ochrona tymczasowa trwa od daty zgłoszenia. Pozytywna decyzja jest potwierdzona wydaniem dokumentu zwanego patentem. Patent jest wpisany do rejestru patentów, a opis patentu jest opublikowany przez Urząd Patentowy. Okres ochronny, liczony od daty zgłoszenia, wynosi 20 lat.
Przeprowadzenie procedury uzyskania patentu wiąże się z różnego rodzaju opłatami: za zgłoszenie wynalazku, od wniosku za udzielenie prawa ochronnego, za publikację informacji o udzielonym patencie, za wydruk opisu patentowego, za pierwszy okres ochrony patentowej oraz inne drobniejsze opłaty związane z przebiegiem procedury przed Urzędem Patentowym. Pojedyncze opłaty wynoszą kilkadziesiąt bądź kilkaset złotych, ale łącznie wynoszą zazwyczaj kilka tysięcy złotych.
Z uwagi na to, że przygotowanie kompletu dokumentów jest zabiegiem pracochłonnym i wymaga specjalistycznej wiedzy, a stosowna procedura wymaga roboczych kontaktów z Urzędem Patentowym, warto rozważyć zaangażowanie jednej z licznych kancelarii rzeczników patentowych. Przy średnio skomplikowanym zgłoszeniu koszt tego rodzaju usługi wraz z asystą w trakcie postępowania przed Urzędem Patentowym RP można szacować na kolejne kilka a nawet kilkanaście tysięcy złotych.
Prawa ochronne patentu udzielonego przez Urząd Patentowy RP obejmują wyłącznie terytorium Polski. W warunkach globalizacji patent krajowy dla ochrony atrakcyjnego wynalazku jest dalece niewystarczający. Konieczne staje się wówczas dokonanie zgłoszenia patentowego we wszystkich ważniejszych krajach. Przeprowadzenie takiej procedury, wymagającej z reguły zaangażowania lokalnych kancelarii patentowych, jest zabiegiem kosztownym i długotrwałym.
Alternatywnie można skorzystać z następujących procedur ponadnarodowych:

Uzyskanie patentu europejskiego na mocy Europejskiej Konwencji Patentowej (EPC). W wyniku postępowania przed Europejskim Urzędem Patentowym zgodnie z jednolitą i scentralizowaną procedurą możliwe jest uzyskanie ochrony patentowej w 27 krajach europejskich. W przypadku patentu europejskiego możliwe jest także zastrzeżenie pierwszeństwa, które powoduje, że okres ochronny rozpoczyna bieg od daty zgłoszenia krajowego.
Wszczęcie postępowania międzynarodowego na mocy Układu o Współpracy Patentowej (PCT), którego sygnatariuszem jest ponad 100 państw. Na poziomie międzynarodowym dokonywane jest badanie stanu techniki (na żądanie międzynarodowe badanie wstępne przesłanek zdolności patentowej). Na tej podstawie zgłaszający może ocenić szanse uzyskania patentów w wybranych krajach.

Oczywiste jest, że koszty ochrony praw do wynalazku w skali międzynarodowej są z reguły znacznie wyższe niż uzyskanie patentu krajowego. Nawet przy ograniczonym zakresie ochrony, łączne wydatki na ten cel (podstawowe opłaty plus niezbędna asysta rzecznika patentowego w zakresie przygotowania dokumentacji) wyniosą kilka tysięcy euro. Gdy chcemy rozszerzyć ochronę na kilka bądź kilkanaście krajów, musimy się liczyć z wydatkiem kilkudziesięciu tysięcy euro. Jeśli planujemy biznes na dużą skalę, a nowatorska technologia ma być kluczowym elementem uzyskania przewagi konkurencyjnej, warto taki koszt ponieść.
Niezależnie od wysokich kosztów ochrony patentowej i długotrwałej procedury, inicjatorzy przedsięwzięć bazujących na zaawansowanych technologiach znajdują się nierzadko w sytuacji przymusowej. Z jednej strony nakłady na wdrożenie technologii do produkcji są tak wysokie, że przekraczają możliwości sfinansowania z własnych środków, z drugiej zaś banki, zewnętrzni inwestorzy (fundusze venture capital), przed podjęciem ryzykownej dla nich decyzji, wymagają potwierdzenia wykonalności technologicznej, a takim jest dla nich uzyskany patent.